مفهوم طراحی و طرح ریزی

مفهوم طرح ریزی:اندیشیدن به برنامه های آینده، تعیین اهداف طرح، ارزیابی امکانات موجود،
راه و روش های رسیدن به اهداف تعیین شده، و پس از آن، ارزیابی کارهای انجام شده
و اولویت بندی کارها را طرح ریزی گویند.

مفهوم طراحی:طراحی، تلاشی اندیشمندانه، خلاقانه است که از تفکر شروع و به ارایه ی محصولی زیبا، کارآمد و اصیل ختم می شود 

.........

• طرح نهایی همیشه عمق اندیشه و بصیرت طراح را در خود باز می تاباند
  و حکایتگر عمق احساس و سلیقه ی اوست.
• طراحی وسیله ی ساختن، آبادانی و تمدن است.
• بشر برای ساختن همه ی مصنوعات بزرگ و کوچک مورد نیاز خود،
  نیازمند تفکر، تصور، و طراحی است.
• یک مهندس معمار، قبل از طراحی ابعاد و موقعیت زمین،
  شرایط بومی و اقلیمی و امکانات فنی موجود را بررسی می کند

اصول معماری ایرانی

اصول معماری ایرانی بر 5 اصل زیر استوار است.

1. مردم واری: یعنی داشتن مقیاس انسانی
   (در دو بعد، جسمی و مادی، روحی و روانی)
2. پرهیز از بیهودگی: در معماری ایرانی هیچ فضای بیهوده ای مشاهده نمی شود.
3. نیارش: کلیه کارهایی را که برای ایستایی (مقاومت) و پایداری بنا می شود، نیارش گویند.در نیارش از مقیاسی به نام پیمون استفاده می شود.پیمون یکی از ضوابطی است که برای تعیین تناسب بین اجزا بنا رعایت می شود.
4. خود بسندگی: به مفهوم استفاده از امکانات موجود و در دسترس و مصالح بوم آورد است.
5. درونگرایی: یکی از خصوصیات معماری ایرانی، احترام به زندگی خصوصی و حرمت قایل شدن بری آن است.

• معبد چغازنبیل نمونه هنر معماری بر مبنای طاق قوسی را در دنیای باستان نشان می دهد.
• فراگیری اصول طراحی توسط هماهنگی بین دید، ذهن و دست انجام می گیرد.
• از سایه روشن و خط برای بیان طراحی و نمایش حجم استفاده می شود.

ابعاد مختلف طراحی و مفاهیم آن.

همه عناصر مصنوع (ساخته شده توسط بشر) از موادی به خصوص
و با تکنیک های ویژه ساخته می شوند، هر کدام اندازه، شکل و هندسه ی خاص خود را دارند
و متناسب با نیاز انسان، ابعاد جسمانی و نیاز های روانی او شکل می کیرند.

• عناصر مصنوع گرایش به کمال کارآیی و زیبایی دارند،
  و متناسب با امکانات و محدودیت های مالی و تکنیکی موجود، شکل می گیرند.

ابعاد مختلف در طراحی

ابعاد مختلف در طراحی

1. عملکردی
2. جغرافیایی و محیطی
3. هنری و ذوقی
4. فنی و تکنیکی
5. اجتماعی و فرهنگی

ابعاد مختلف در طراحی

• ابعاد عملکردی : در معماری هر فضایی برای استفاده و عملکردی خاص طراحی می شود.جنس و ضخامت پایه های یک صندلی متناسب با وزن استفاده کننده
  و نحوه توزیع نیرو و انتقال وزن معین می شود.

• جغرافیایی و محیطی : در معماری طرح و سیمای ساختمان های مناطق مختلف
  بر اساس شرایط محیطی خاص هر منطقه شکل می گیرند.
• هنری و ذوقی : آثار معماری در کمال ذوق و زیبایی طراحی می شوند. (مانند تفاوت شهر های اصفهان و یزد)
• ابعاد فنی و تکنیکی : مواد و مصالح به کار رفته در ساختمان
  به وسیله ابزار و فن آوری متناسب با آن ساخته می شوند. (مانند ورزشگاه تختی تهران)
• ابعاد اجتماعی و فرهنگی : سابقه تاریخی، ارزش های اجتماعی، فرهنگی و دینی هر جامعه
  عامل وحدت، تحول و تداوم حیات جامعه است و از عوامل اثر گذار در طراحی معماری است.

ایجاد حریم، حفظ امنیت و ایجاد فضایی مانوس در معماری ضروری است.

عوامل موثر در طراحی معماری و صورت عقلانی طرح

قبل از این که شکل و طرح یک خانه را مشخص کنیم،
باید صورت منطقی و عقلانی آن را روشن سازیم. (به عنوان مثال جایگاه اورژانس در بیمارستان)

• هر پروژه یک صورت منطقی و عقلانی دارد
  که اهداف و ویژگی های کیفی و ابعاد کمی آن را بیان می کند و اصول و احکام حاکم بر طراحی را روشن می سازد.
• صورت منطقی و عقلانی پروژه، یکی از اصلی ترین عوامل طراحی یک پروژه ی معماری است.

به هر میزان که اطلاعات طراحی از پروژه، ابعاد و الزامات آن جامع تر و کامل تر باشد،
طرح تهیه شده می تواند از انسجام، تناسب، کارایی، و کیفیت مطلوب تری برخوردار باشد.

• معماری ادامه ی نظام زیستی جامعه است، معماری در پی حیات انسانی است
  و در پی ایجاد رابطه متوازن با طبیعت است، و در پی ساختن فضا و محیطی متناسب با شان و رسالت انسان است.

تعیین برنامه ی فیزیکی طرح

هر اثر معماری (مدرسه، بیمارستان و...) متناسب با هدف ها و فعالیت های مورد نیاز
از فضا ها و قسمت های متعددی تشکیل می شوند.
در برنامه فیزیکی پروژه

1. تعداد فضاهای مورد نیاز هر پروژه
2. مساحت هر فضا
3. مشخصات هر فضا (ویژگی)

مشخص می گردد.

• قبل از طراحی هر پروژه، ابتدا برنامه فیزیکی آن را مشخص می کنیم.

بررسی عوامل جغرافیایی و محیطی :

معماری بومی در مناطق مختلف کشور با توجه به شرایط خاص هر منطقه ، مختصات جغرافیایی،
ارتفاع از سطح دریاهای آزاد ، نزدیکی و دوری نسبت به دریا ، میزان رطوبت و بارندگی
به خوبی شکل گرفته اند و در طول زمان به کمال رسیده اند.

در طراحی معماری هر ساختمان جدید باید سعی شود
بیشترین استفاده ی ممکن از انرژی های طبیعی و کوران هوا به عمل آید
و با عوامل نامساعد از قبیل سرما و گرما ی زیاد، بادهای مزاحم، رطوبت بالا، با تدابیر معمارانه مقابله شود.